Een bloemrijk grasland (in tuinterminologie vaak bloemenweides genoemd) is een plek waar in tegenstelling tot het traditionele gazon veel verschillende soorten bloemen en grassen voorkomen die de kans krijgen om volledig uit te groeien, te bloeien en zaad te vormen. Vooral bloemen domineren de vegetatie.

Frivool en doorzichtig, met een losse mix van knie- tot soms wel heuphoge bloemen: een bloemrijk graslandje/bloemenweide is een harmonieus en naturalistisch ogende compositie die je dichter bij de natuur brengt. De aanblik ervan verandert in de tijd en maakt de seizoenen voelbaar. Kleine kiemplantjes worden kleurrijke bloemen die voedzaam stuifmeel en suikerrijke nectar bevatten waar vlinders en andere insecten op afkomen. Het is voelbaar zomer wanneer bijen door de weide zoemen en sprinkhanen rondom tjirpen. De wind golft door de planten of de regen slaat ze voor even plat. In de nazomer veranderen de bloemen in goudgele stengels met lekker zaad voor vogels. Bloemrijke graslanden/bloemenweides die goed beheerd worden leveren daarmee voedsel en voortplantings-, rust- en overwinteringsgelegenheid voor heel wat diersoorten.

In de biodiverse zorgtuin van de afdeling Angst- en Stemmingsstoornissen van het UZ-Gent loopt een wandelpad langs een bloemenweide en een bijenhotel. Het bijenhotel wordt doorheen de tijd verder opgevuld door de zorgvragers die eraan werken tijdens therapiesessies. De bloemenweide zorgt voor nectar en stuifmeel voor de bijtjes die er op hotel gaan - foto Jeroen Heyvaert

Zo’n bloemenweide is een plek die tot de verbeelding spreekt. Zorgvragers, zorgverleners en bezoekers kunnen hier op veel manieren van genieten en het biedt ook heel wat mogelijkheden naar daginvulling of om therapeutisch mee aan de slag te gaan:

  • een bloemenweide biedt vanuit het gebouw een levendig uitzicht
  • het is het leuk om er doorheen te struinen  en er kunnen plekken frequenter in gemaaid worden waar het heerlijk is om in te zitten of te liggen
  • je kan er zaden verzamelen in het najaar en een zadenbibliotheek mee aanleggen
  • je kan met zoekkaarten planten, vlinders, bijen, … spieden
  • je kan textiel verven met natuurlijke kleuren van bloemen en planten
  • ja kan droogboeketten creëren
  • het gebruik van bv. klaprozen in de bloemenweide kan herinneringen aan vroeger oproepen (reminiscentie)
  • je kan er een veldboeket plukken
  • de bloemen kunnen gedroogd worden en er kan een collage of kaartjes mee gemaakt worden
Een therapeutisch pad aangelegd in de tuin van VZW Eindelijk, omgeven door een bloemenweide - foto Gert Arijs.

Bloemrijk grasland bestaat in mini- en in maxi-formaat  en zijn altijd wel ergens mogelijk: een hectaren groot landschapspark of een stuk van een bestaand gazon. De enige plaats waar we het afraden, is in diepe schaduw van gebouwen of bomen. De kosten om er ééntje aan te leggen en te beheren vallen mee en het effect is er al tijdens het eerste groeiseizoen. Het aanleggen vraagt wel tijd en vakkennis.

Een bloemrijk graslandje is voor velen – mensen én dieren – bijzonder aantrekkelijk en waardevol. Soms kan ze er echter minder aantrekkelijk uitzien, zoals op het einde van het groeiseizoen en na periodes van droogte of regen. Mensen met angst voor insecten kunnen er ook door afgeschrikt worden. Het is dan ook belangrijk om de gebruikers te informeren over de waarde en over het specifieke beheer. Dat vergroot de gedragenheid en de belevingswaarde. Meer praktische tips over aanleg, beheer, kostprijs en gebruik binnen de zorg vind je via verschillende linken onderaan dit artikel.

De aanleg- en onderhoudskost van een bloemenweide is iets duurder dan de kost van de aanleg van een gazon, voornamelijk wanneer er ook bloembollen worden geplant. Een bloemenweide is wel niet de beste keuze voor plaatsen die jaarrond ‘mooi’ en verzorgd moeten ogen,  en intensief benut zullen worden. Kies dus best niet voor een plek

  • nabij publieke zones zoals de inkom
  • grenzend aan privéruimtes zoals kamers
  • grenzend aan gemeenschappelijke ruimtes zoals de eetplaats
  • rondom terrassen

Achteraan in de tuin, in combinatie met een boomgaard, struiken of bomen zijn ideale plaatsen. Vermijd zeker ook zones die in de diepe schaduw liggen.

Een bloemrijk hooilandje/bloemenweide in de nazomer (foto links) en in de herfst (foto rechts). Vanaf het moment dat de meeste bloemen zijn uitgebloeid ziet het geheel er minder aantrekkelijk uit. Maar net op dat moment zijn er veel zaadjes, en komen vogels langs om er van te snoepen. Het is belangrijk dat dan goede informatie gegeven wordt (voorbeeld via een infobordje, foto links), en dat het geheel toch zo goed mogelijk beheerd wordt (voorbeeld door het kort maaien van paden) zodat het geen ergernis maar net verwondering blijft opwekken. Eens de meeste zaadjes zijn afgevallen kan er dan verder gemaaid worden en staat netjes voor de winter eraan komt. Foto’s: Jeroen Heyvaert
Vorige Volgende