Veelgestelde vragen
Hier kan je antwoorden vinden op de vragen die we met onze onderzoek graag beantwoord wilden zien. Heb je nog een andere vraag? Dan kan je ons bereiken via onze pagina ‘wat kunnen wij voor jou betekenen’.
Hoe zorg je dat het zorggroen uitnodigt om er actief gebruik van te maken en er in te bewegen?
Een ideale zorgtuin wordt niet alleen passief beleefd (‘being’), maar heeft ook ruimte voor actieve beleving (‘doing’). Door de buitenruimte van de zorginstelling ook (deels) in te richten als gebruiksgroen, kan men die zorgtuin ook op andere activerende manieren gaan benutten: zowel mentaal, fysiek als sociaal. Hierdoor wordt de tuin meer toegeëigend en zal hij een grotere rol gaan spelen in de mentale leefwereld van de gebruikers. In ons artikel ‘activerend ontwerp‘ leggen we het uitgebreid uit.
Activerend ontwerpHoe ontwerp je biodivers zorggroen dat als een rustgevend geheel ervaren wordt?
Zicht op groen alleen al verlaagt stress en is rustgevend, verblijven in de tuin doet dat zeker. Zien van planten en dieren, horen van harmonieuze natuurgeluiden, voelen van een briesje of het ruiken van lekker geurende bloemen: het zorgt voor rust en stressreductie. Hoe je het zorggroen écht rustgevend maakt leggen we uit in ons artikel ‘rustgevend ontwerp‘.
Rustgevend ontwerpHoe maak je veilig zorggroen voor iedereen, zonder te overbeveiligen?
Bij het ontwerpen van zorginfrastructuur is een integrale basisveiligheid essentieel, zowel in de gebouwen als in de buitenruimte. Hoe minder remmingen gebruikers ervaren om naar buiten te komen en zich door de tuin te verplaatsen, hoe meer ze kunnen genieten van de positieve effecten van het groen. Deze remmingen kunnen ontstaan wanneer men botst op fysieke obstakels langs een route, maar ook gevoelens van onveiligheid kunnen een persoon belemmeren om een tuin te gebruiken. We leggen het uitgebreid uit in ons artikel ‘veilig ontwerp‘.
Veilig ontwerpWat is een biodiverse tuin, en kan een biodiverse tuin ook strak zijn?
Om een biodiverse tuin te creëren hoef je van je tuin geen wildernis te maken. Je kan perfect een keurige, goed onderhouden en zelfs strakke, biodiverse tuin hebben die perfect biodivers is!
Een tuin hoeft zeker ook geen topnatuurreservaat te zijn om bij te dragen aan de biodiversiteit. Vaak zal het zelfs niet mogelijk zijn om topnatuur te ontwikkelen. Daarvoor zijn tuinen meestal te klein en vervult een tuin ook nog te veel andere functies dan een natuurgebied. Een tuin moet bijvoorbeeld mooi zijn (volgens de normen van de eigenaars wel te verstaan) en wordt gebruikt om te genieten, te spelen en samen te eten. Al die activiteiten hebben mogelijks ook een negatief effect op de aanwezige biodiversiteit.
Toch kan je tuin dus een meerwaarde betekenen voor de biodiversiteit. Hoe meer van de zes basiskwaliteiten (en onderstaande vuistregels kunnen daarbij helpen) je nastreeft in je tuin, hoe beter! in Vlaanderen (en de wereld) te stoppen. De ruimte die onze tuinen innemen en de “productie” die zij leveren, moeten we kunnen delen met andere organismen.
Lees er alles over in onze artikels ‘Een biodiverse tuin hoeft geen wildernis te zijn‘, ‘ons stappenplan naar een biodiverse tuin‘ en ‘is mijn tuin biodiverser dan die van mijn buur?‘.
Een biodiverse tuin hoeft geen wildernis te zijn! Maar wat is een biodiverse tuin dan wel?Waarom is een biodiverse tuin nog beter dan een gewone tuin voor onze gezondheid?
Een van de conclusies van ons project is dat het biodivers inrichten van groene ruimtes naast goed voor de biodiversiteit ook in de meeste gevallen voor de mens een meerwaarde is. En daar zien we verschillende redenen voor. Hoe biodiverser een omgeving, hoe restoratiever die omgeving kan zijn – fascinerende ervaringen leiden onze aandacht af en doen ons zo makkelijker herstellen van stress. Anderzijds is biodivers groen ook versterkend omdat het stimuleert tot fysieke activiteit, sociaal verbindend is én ons mentale en psychologisch welzijn ondersteunt.
Lees er meer over in ons artikel ‘Groen doet goed, biodivers nog beter‘.
Groen doet goed, biodivers nog beter!Wat is het verschil tussen een gewone tuin en een zorgtuin?
Een zorgtuin is een tuin die zorg ondersteunt. Dat wil zeggen dat een zorgtuin een aanvulling is om herstel te versnellen of alleszins probeert negatieve stimuli te verzachten. Verder is het de tuin die sociale ondersteuning biedt of versterkt, die fysiek niet schadelijk is, maar eerder een heilzame taak heeft zoals het verzekeren van gezonde lucht of het stimuleren van beweging. Een zorgtuin maakt niet noodzakelijkerwijs deel uit van een voorziening, maar kan uiteraard goed passen bij het programma van zorgvoorzieningen, zoals woonzorgcentra, ziekenhuizen, revalidatiecentra, dagcentra voor mensen met een beperking, enz. We leggen het uitgebreider uit in ons artikel ‘wat is een zorgtuin/therapeutische tuin?‘.
Wat is een zorgtuin/therapeutische tuin?Wij willen de tuin rond onze voorziening graag ook openstellen voor de buurt. Hoe kunnen we dat doen?
Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem. Een gemeenschappelijke tuin, die ontmoeting stimuleert, kan verlichting bieden. Goed ontworpen zorggroen creëert ruimte voor ontmoetingen tussen zorgvragers onderling, met hun familie of vrienden, en met de zorgverleners. Het ontwerp kan ook kansen bieden voor lokale interactie met buurtbewoners. Een zorgtuin is immers nooit een privé tuin, maar een gedeeld goed. Hoe je dat kan doen leggen we uit in ons artikel ‘sociaal verbindend ontwerp‘.
Sociaal verbindend ontwerpWat kan je met zorgvragers doen in een biodiverse tuin?
In biodiverse zorgtuinen kunnen in het kader van tuintherapie allerhande activiteiten georganiseerd worden. Binnen ons project Biodivers Zorggroen werden deze opgedeeld in vijf categorieën die we benoemen als ‘belevingsaspecten’. Concrete voorbeelden van activiteiten per belevingsaspect kan je vinden in het luik ‘inspiratie’ van deze website.
Sommige ideeën komen van zorgvoorzieningen die we bezochten om zelf inspiratie op te doen en en worden nu in de praktijk al met succes toegepast. In ons artikel ‘betekenisvolle groenactiviteiten in de biodiverse zorgtuin‘ geven we nog meer informatie.
Betekenisvolle groenactiviteiten in de biodiverse zorgtuin – een indeling in vijf belevingsaspectenIs een klimaatvriendelijke tuin een bos?
Als we denken aan een klimaatvriendelijke tuin, dan denken we natuurlijk meteen aan het planten van bomen. Maar een klimaatvriendelijke tuin is volgens ons meer dan een tuin met bomen. Een tuin hoef je heus niet om te vormen tot een bos om klimaatvriendelijk te zijn. Maar wat doen we dan best wel? En wat betekent dat eigenlijk, een klimaatvriendelijke tuin? We leggen het uit in onze artikels ‘een klimaatvriendelijke tuin hoeft geen bos te zijn‘ en ‘stappenplan naar een klimaatvriendelijke tuin’.
Een klimaatvriendelijke tuin hoeft geen bos te zijn! Maar wat dan wel?Kunnen exotische planten uit Amerika en Azië in een biodiverse tuin?
Er zijn voorstanders om in tuinen enkel met inheemse soorten te werken, en tegenstanders die het ook zinvol vinden om exoten op te nemen in het soortenpallet van tuinen en parken. Een belangrijk argument van tegenstanders is dat het in de stad en in tuinen geen zin heeft om halsstarrig vast te houden aan énkel inheemse soorten. De bebouwde omgeving heeft eigenschappen die sowieso anders zijn dan de natuurlijke omgeving: het is er gemiddeld warmer en droger. Dat klopt uiteraard, maar toch is dit geen argument om om het even welke exoot te gebruiken in je tuin. Exoten kunnen wel degelijk negatieve effecten hebben op de biodiversiteit. Maar door klimaatverandering en de stedelijke omgeving kunnen sommige exoten toch aangewezen zijn. Dan gaat het evenwel niet over plantensoorten uit andere continenten, maar over zogenaamde ‘neo-inheemse’ soorten uit Europa. Lees er meer over in ons artikel ‘kunnen exoten in een biodiverse tuin?‘
Kunnen exoten in een biodiverse tuin?