Citeren als:

An De Schrijver & Jan Mertens (2022). Is de biodiversiteit gebaat bij niets doen? Website Biodivers Zorggroen HOGENT, www.biodiverszorggroen.be en www.biodiverszorggroen.nl.

Mensen denken vaak dat natuurbeheer gelijk staat aan niets doen en de natuur zijn gang laten gaan. Dat klopt niet. Natuurtypes zoals heide en bloemrijke graslanden zijn zelfs helemaal afhankelijk van het beheer van mensen.

Heidegebieden moeten beheerd worden. Anders verbossen ze, en gaat alle typische biodiversiteit gebonden aan heide verloren. Denk maar aan Heidevlinder, Heidelibel, Roodborsttapuitjes en Gladde slang. Menselijk beheer is dus nodig om deze biodiversiteit in stand te houden. Vooral ook omdat er in vele van onze natuurgebieden té veel stikstof terecht komt. Dat moet via een verschralend beheer verwijderd worden. Foto Yves Adams via Vildaphoto

Natuur zoals heide en bloemrijke graslanden zijn oorspronkelijk ontstaan door begrazing door grote, wilde grazers en zijn doorheen de tijd behouden door landbouwactiviteiten. De restanten van deze natuur liggen nu in natuurgebied, maar ze hebben nog altijd een beheer nodig dat refereert naar vroeger. Zonder beheer evolueren deze mooie natuurtypes immers spontaan naar bos. Door niets te doen zou je dus heide en graslanden én al hun geassocieerde soorten verliezen.

Bovendien is de biodiversiteit ook in veel van onze natuurgebieden gedaald door menselijke verstoringen zoals versnippering, vermesting, verzuring en klimaatverandering.  Gepast beheer is nodig om de biotopen en hun soorten te behouden, alhoewel dat voor sommige kwetsbare soorten erg moeilijk is.

De natuur heeft dus vaak baat bij wat beheer, wat dynamiek. En zo is het ook in een tuin. Om bloemenweides, plantenborders en biodiverse gazons te behouden is beheer nodig. In veel tuinen zijn de bodem en de omstandigheden niet heel erg natuurlijk en kunnen enkele “kosmopolitische” soorten hiervan profiteren. In die omstandigheden is de natuur vaak niet echt gebaat bij “nietsdoen”. Meestal is een vorm van ingrijpen nodig om tot een biodiverse tuin te komen.

Van zomaar overal ‘het gras te laten groeien’ zijn we dus niet zo’n fan. Het oogt niet verzorgd in een tuin, en de biodiversiteit is er vaak niet gebaat bij. Lees er meer over in ons artikel ‘Waarom krijg je vaak geen bloemrijk graslandje enkel door je gras niet meer te maaien?‘.

Maar er is natuurlijk weer een ‘maar’. Niet alle biotopen moeten intensief beheerd worden. Ruigtes (vb. langsheen een vijver) en bossen moet je veel minder beheren. Alles hangt dus af van welke biotopen je in je tuin hebt. De tuin deels met rust laten is zeker een goede optie, maar om de biodiversiteit in zijn geheel te verhogen mag er best wat gewerkt worden in de tuin!

Biodiverse plantenborders vragen wel een beetje beheer. In het voorjaar moeten ongewenste kruiden zoals kruipende boterbloem best verwijderd worden. Maar eens de border in het midden van de lente mooi is dichtgegroeid laat je de border best met rust. Je hoeft dan niet meer te gaan schoffelen. Foto An De Schrijver
Vorige Volgende