Bibliotheek

Mens en megafauna: ook vandaag nog een moeilijk verhaal

30 januari 2022

Citeren als:

An De Schrijver & Jan Mertens (2022). Mens en megafauna: ook vandaag nog een moeilijk verhaal! Website Biodivers Zorggroen HOGENT, www.biodiverszorggroen.be en www.biodiverszorggroen.nl.

In het verleden zorgde de mens waarschijnlijk voor het uitsterven van een heel pallet aan grote zoogdieren en loopvogels.  Ook vandaag zijn er nog vaak conflicten tussen mensen en grote wilde dieren. Door de groeiende wereldbevolking neemt de mens steeds meer plaats in op aarde. Daardoor krimpt het natuurlijke leefgebied van soorten zoals olifanten, leeuwen en tijgers en moeten ze op zoek naar voedsel in door mens bewoond gebied. Dat zorgt voor conflicten.

Mensen doden dieren uit zelfverdediging, uit bescherming van hun vee of gewoon uit vergelding voor vroegere conflicten. Volgens een recent rapport van het Wereld Natuur Fonds (WWF) en het milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP)  vergroten deze toegenomen conflicten de kans dat deze bedreigde diersoorten zullen uitsterven. 75 procent van alle wilde katachtigen zoals tijgers en leeuwen zouden gedood worden door confrontaties met mensen.    

Ook in Europa bestaan dergelijke conflicten. Grote roofdieren zoals wolf doen het door het Europese natuurbeleid steeds beter en koloniseren daarbij landen waar deze soort al jaren uitgestorven was. De Europese grijze wolf werd op het einde van de 19de eeuw uitgeroeid in België, maar ondertussen hebben zich terug een aantal wolven gevestigd in Wallonië en Vlaanderen en planten zij zich ook voort. In Vlaanderen leven ze in grote natuurgebieden in het oosten van het land. Lees hier meer over in ons artikel ‘Waar komen toch al die grote zoogdieren plots vandaan?’.

Na het verdwijnen van de dinosauriërs, zo’n 65 miljoen jaar geleden, brak het rijk van de zoogdieren aan. Heel wat tot de verbeelding sprekende soorten megafauna liepen toen op aarde rond, en elk continent had zijn eigen typische fauna. De meeste van deze soorten stierven uit, hoogst waarschijnlijk ten gevolge van de impact van de mens. Een aantal van hen bestaan nu nog, waarvan het merendeel in Afrika leeft. Vele van deze soorten hebben het echter ook moeilijk door jacht omwille van vb. ivoor. Op de foto een neushoorn, waarvan er in de twintigste eeuw waarschijnlijk honderd keer meer leefden dan nu. Foto van Nel Botha via Pixabay

De eerste wolvin die zich in Vlaanderen vestigde en zich ook voortplantte (wolvin Naya) werd, aldus de natuurinspectie, op haar nest kwaadwillig omgebracht door goed voorbereide professionelen. De dood van de wolvin met haar jonkies zorgde voor veel verontwaardiging, en voor een stevige discussie tussen de natuursector en de jachtsector. De bescherming van de wolf vraagt veel extra inspanningen van de natuurwachters van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Onderzoekers van het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek en beheerders van het ANB stelden een Wolvenplan op, dat er voor moet zorgen dat mens en wolf op een vreedzame manier kunnen samenleven. Lees er meer over in ons artikel ‘Hoe samenleven met grote zoogdieren?’. Veehouders die schapen verliezen door de wolf worden vergoed en krijgen tips en subsidies om hun dieren beter te beschermen. 

Wolven hebben zich na meer dan een eeuw afwezigheid terug in Vlaanderen gevestigd. Dat wordt gezien als een gevolg van het succes van het Europese natuurbeleid. Maar wolf heeft het niet makkelijk in Vlaanderen. Mogelijke conflicten met veehouders en jagers en het intense wegennetwerk zorgen voor slachtoffers. Foto: Rain Carnation via Pixabay 
Vorige Volgende