Citeren als:
Joachim Pintens, Wouter Sturtewagen, Jana Janssens, Arno Heijerick, Suzanne Cattelain & An De Schrijver (2022). Hoe krijg je nachtvlinders te zien in je tuin? Website Biodivers Zorggroen – zie www.biodiverszorggroen.be en www.biodiverszorggroen.nl
Ondanks de mysterieuze levensstijl van nachtvlinders, zijn er toch een aantal manieren om ze te zien te krijgen. De meest gebruikte methode om nachtvlinders aan te trekken is door gebruik te maken van licht. Waarom nachtvlinders naar licht komen weet men eigenlijk nog altijd niet. Er bestaan verschillende theorieën over, maar geen enkele theorie is echt volledig waterdicht.
De meest professionele manier om nachtvlinders te vangen en te bekijken is door gebruik te maken van een speciaal ontworpen nachtvlinderval. Maar er bestaat ook een goedkopere en eenvoudigere methode via ‘smeer’. In dit artikel gaan we dieper in op beide methodes.
Nachtvlinders aantrekken met een nachtvlinderval
Met de juiste lamp kan je al gauw tientallen nachtvlinders aantrekken. Vroeger werd gebruik gemaakt van kwikdamplampen – die nachtvlinders van ver aantrekt. Maar omdat deze lampen niet energiezuinig zijn verbiedt Europa de import uit China en kunnen deze lampen dus niet meer gebruikt worden. Er kan ook gebruik gemaakt worden van zogenaamde blacklight-lampen (zie Figuur 1). Een blacklight is een soort lamp die voornamelijk ultraviolet licht en heel weinig zichtbaar licht uitstraalt. Ultraviolet licht valt buiten het bereik van ons zicht en is dus voor ons een groot stuk onzichtbaar, maar nachtvlinders trekt het wel aan!
Zo’n nachtvlinderval is best wel duur in aankoop. Maar je kan ze ook zelf maken. Hoe je dat kan doen wordt beschreven in dit artikel. Nachtvlindervallen kan je aankopen bij een entomologie speciaalzaak zoals Vermandel.
Studenten Groenmanagement vangen nachtvlinders
De lampen hangen boven een bak waarin met plexi-platen een soort trechter gemaakt is. Onder die plexi-platen worden eierdozen geplaatst. Deze ogenschijnlijk bizarre opstelling is heel effectief in het vangen van nachtvlinders en is ook nachtvlindervriendelijk. Nachtvlinders worden dus aangetrokken door het licht, botsen tegen de lamp, vallen in de trechtervormige opening en blijven dan de rest van de nacht op en onder de eierdozen zitten. Eierdozen zijn ideaal, want ze hebben een ruw oppervlak waar ze zich aan kunnen vastklampen. Onder de eierdozen is het ook donker, wat hen rustig maakt. Niet alle nachtvlinders komen in de kist terecht, soms blijven ze ook op de val zitten of gaan ze eromheen op de grond zitten. Om te vermijden dat ze onzichtbaar tussen het gras gaan zitten, wordt een groot wit laken onder iedere val gelegd (Figuur 1).
Voor het kiezen van een vanglocatie wordt best een relatief open omgeving gezocht zonder storende gebouwen en met zo weinig mogelijk last van omgevingsverlichting. De nachtvlinderval wordt opgesteld bij valavond, en tijdens de ganse nacht worden nachtvlinders dan in de val gelokt. Bij het ochtendgloren wordt de val opengemaakt en worden de motten gedetermineerd (= op naam brengen), eventueel gefotografeerd en nadien heel voorzichtig terug vrijgelaten. Hierbij moet snel gehandeld worden, omdat veel nachtvlinders beginnen weg te vliegen wanneer de zon opkomt. Meestal plaatst men dan de nachtvlinders in een dichte struik waar ze veilig de dag kunnen doorkomen tot de volgende schemering.
Nachtvlinders aantrekken met smeer
Smeer is geen smerig goedje hoor, het is een soort stroop, een mengsel van alcohol en suiker dat aan de bomen wordt gesmeerd en waar nachtvlinders dan van komen drinken. Smeer kan je zelf maken door 1kg witte suiker op te lossen in 1 liter rode wijn. Je hoeft daarvoor natuurlijke niet je duurste fles Bordeaux uit de kast te halen. Een goedkope fles doet het even goed, nachtvlinders zijn niet zo’n wijnkenners. Dit smeersel smeer je met een verfborstel aan één of meerder bomen. Dat doe je best op donkere plekjes, dus ver weg van tuinverlichting en ook best uit de buurt van je huis. Nachtvlinders beginnen te vliegen vanaf zonsondergang, en een aantal soorten met roltong komen dan op het suikerwater af. Smeren doe je best een paar uur van tevoren. Deze methode werkt best op zwoele en vochtige avonden.
Op de website van onze natuur vind je nog een andere methode om smeer te maken én om je eigen lichtcinema te organiseren. Doen!