De biodiversiteit heeft doorheen de geschiedenis altijd ups en downs gekend. Soorten stierven doorheen de geschiedenis continu uit door natuurverschijnselen. Je kan er ons artikel over lezen. Verschillende wetenschappers geloven dat vanaf dat de mens een belangrijke rol begon te spelen op aarde dit leidde tot een nieuwe golf van uitsterven. Grote zoogdieren (= de megafauna) en de loopvogels werden daar het eerste slachtoffer van.
Elk continent kende na het uitsterven van de dinosauriërs zijn eigen specifieke megafauna, en telkens wanneer de mens een nieuw continent veroverde zou dat samenvallen met het uitsterven van de plaatselijke megafauna: in Australië door de Aboriginals zo’n 30.000 tot 50.000 jaar geleden, in Noord- en Zuid-Amerika door de Clovis-cultuur zo’n 11.000-12.000 jaar geleden, in Madagaskar door de Vazimba zo’n 1.400 jaar geleden en in Nieuw-Zeeland door de Maori’s zo’n 1.000 jaar geleden.
Het uitsterven van al deze grote zoogdieren is nog steeds een twistpunt onder wetenschappers, maar wordt door de meeste onderzoekers in verband gebracht met overbejaging door de mens. Sommige wetenschappers schuiven echter klimaatveranderingen naar voor als belangrijkste oorzaak.
Het is erg opvallend en interessant dat in Afrika de grote zoogdieren zoals olifant, giraf, neushoorn en nijlpaarden de mens wel overleefden. Wetenschappers denken dat dit komt doordat de eerste mensen ontstonden in Afrika (nabij Ethiopië, zo’n 100.000 jaar geleden). Dieren hadden daar wellicht de mogelijkheid om mee te evolueren met de mens en kregen er zo de tijd om hun gedrag aan te passen aan de jachtpraktijken van de mens. Op andere continenten was de mens een nieuwe soort die onbekend en dus wellicht door vele diersoorten ook eerst als ongevaarlijk werd geacht.
Ook vandaag nog zorgen conflicten met de mens voor een van de belangrijkste bedreigingen van het voortbestaan van de nog resterende grotere zoogdieren op aarde. Dat wordt besproken in ons artikel ‘mens en megafauna, het blijft een moeilijk verhaal’. Het uitsterven van een groot deel van de megafauna was immers slechts de voorbode van een grotere extinctiegolf die ook kleinere diersoorten treft. Dat wordt besproken in ons artikel ‘Welkom in het Antropoceen!’.
