Een stiltewandeling

25 april 2022

Citeren als:

Herlinde Dael, Catherine De Vos & Steff Briers (2022). Een stiltewandeling. Website Biodivers Zorggroen HOGENT, www.biodiverszorggroen.be en www.biodiverszorggroen.nl

Een stiltewandeling is een wandeling met aandacht voor de stilte in de omgeving en voor de geluiden van de natuur. Dit betekent niet dat er niet gebabbeld mag worden, wel dat er weinig storende geluiden zijn (bv. van auto’s), dat gsm’s uitstaan tijdens de wandeling en dat men bewust de stilte beleeft. Zo’n stiltewandeling kan plaatsvinden in een specifiek stiltegebied ergens in Vlaanderen, maar ook een zorgtuin kan zich daartoe lenen, al dan niet op welbepaalde tijdstippen en op bepaalde plekjes. Daarbij kunnen ook familieleden en buurtbewoners uitgenodigd en/of betrokken worden.

De Kalmthoutse Heide is een natuurgebied dat aan weerszijden van de Belgisch-Nederlandse grens ligt en ongeveer 60 km² groot is. Toch voelt het gebied grenzeloos, eindeloos. Dat is misschien te danken aan de grote diversiteit in het landschap. Niet gek dus dat Grenspark Kalmthoutse Heide deel uitmaakt van het Natura-2000 netwerk dat in heel Europa de belangrijkste natuurgebieden op duurzame wijze beschermt. En het is ook een uitgestrekt stiltegebied. Foto Yves Adams via Vildaphoto

Hoewel dit enerzijds een fysieke activiteit is omwille van het wandelen, helpt de stilte zorgvragers ook om te onthaasten, in stilte te genieten van het moment, échte voeling krijgen met de natuur en tot rust te komen. In de stilte hoeft men ook niet te presteren, men hoeft niemand antwoord te geven en nergens op in te gaan, men mag gewoon zijn wie hij is.

 

Het Vlaamse Departement Omgeving werkte een stappenplan uit om een stiltewandeling in groep te organiseren. Het is afgestemd op wandelen in een stiltegebied, maar is mits enkele aanpassingen ook toepasbaar op (grote) zorgtuinen:

Kies een geschikt moment

In de lente en zomer of ‘s morgens en ‘s avonds heb je meer kans op zingende vogels, maar stiltewandelingen kunnen in elke seizoen.

Bereid de activiteit voor

  • Zoek zes verschillende locaties waar je telkens een andere opdracht kunt uitvoeren.
  • Spreek af wie de wandeling zal leiden. De leider moet inhoudelijk en praktisch voorbereid zijn.
  • Verken het terrein en bekijk of het terrein toegankelijk is voor alle deelnemers (bv. rolstoeltoegankelijk).
  • Kies geschikte opdrachten: zie hieronder.
  • Spreek af wie er voor het materiaal voor de opdrachten zorgt.

Promoot je wandeling en verstuur uitnodigingen

Maak duidelijk dat iedereen aan deze wandeling kan deelnemen (mits een goede (rolstoel)toegankelijkheid van het terrein). Geef mee dat laarzen of stapschoenen aangeraden zijn, en dat ook een verrekijker fijn kan zijn om mee te nemen. Regel eventueel vervoer naar de locatie, natuurgebieden zijn niet altijd makkelijk te bereiken met het openbaar vervoer.

Voorbeeldopdracht: een CD maken

  • Benodigdheden: een CD-doosje met CD-tjes uitgeknipt in papier of gewoonweg kleine blaadjes papier (aantal CD-tjes of blaadjes = aantal deelnemers)
  • Opdracht: Je bent stil gedurende 1 minuut en luistert (eventueel met de ogen dicht). Je noteert de geluiden die je hoort op het papieren CD-tje. Harde geluiden noteer je kort bij het centrum van de CD en zachte geluiden bij de rand. Welke geluiden heb je gehoord? Wie maakt geluid? Kan je de geluiden indelen in 2 groepen? Welke? O.a. storende en niet-storende, natuurlijke en niet-natuurlijke (menselijke?).

Tip: laat de kinderen de geluiden op de CD tekenen.

Voorbeeldopdracht: wat is geluid?

Opdracht: laat deelnemers brommen of een [aa] zeggen, terwijl ze aan hun hals de trillingen voelen. Als je geluid maakt, kan je dat immers voelen t.h.v. je strottenhoofd. Om het visueel voor te stellen kan je geluid en de trillingen ook vergelijken met de golfjes die zich verspreiden als je een steen in het water gooit.

  • Wat is het verschil tussen geluid, stilte en lawaai?
  • Geluid: een waarneembare trilling van de lucht
  • Stilte: de afwezigheid van niet-natuurlijke geluiden. Absolute stilte bestaat niet, tenzij in een ‘dode kamer’.
  • Lawaai: een geluid dat hinderlijke of schadelijke gevolgen kan hebben voor de mens en zijn milieu.

Meer info en opdrachten

Meer info en opdrachten kun je vinden op: https://omgeving.vlaanderen.be/stiltewandeling

Vorige Volgende