An De Schrijver & Jan Mertens (2022). De Keeling-curve als bewijs voor de stijgende CO2-concentraties in de atmosfeer. Website Biodivers Zorggroen – HOGENT – zie www.biodiverszorggroen.be en www.biodiverszorggroen.nl
Eind november 2018 bevestigde de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in haar jaarlijks rapport ‘Toestand van het klimaat’ dat de gemiddelde temperatuur aan het aardoppervlak tussen 2014 en 2018 1,04°C boven het pré-industriële niveau lag. Menselijke activiteiten hebben wereldwijd een gemiddelde 1°C opwarming boven de natuurlijke temperatuur van de planeet veroorzaakt. Dat we de evolutie in atmosferisch CO2 van de voorbije decades zo exact weten is dankzij atmosferisch chemicus Charles David Keeling, die in 1958 voor het eerst de hoeveelheid CO2 in de lucht begon te bemonsteren.
Om een tijd te vinden waarin de huidige warmte wordt geëvenaard moet je terug naar de periode het Eemien, voor de laatste ijstijd, tussen 116.000 en 129.000 jaar geleden. Toen zag de wereld er helemaal anders uit dan nu: de Arctische boomgrens lag veel verder naar het noorden en in de rivieren in het zuiden van Engeland baadden nijlpaarden. De trektocht van de homo sapiens over de ganse wereld moest nog volop op gang komen, en het CO2-gehalte van de atmosfeer lag op een pré-industrieel niveau van ongeveer 278 ppm. Toen lag de zeespiegel zes tot tien meter hoger dan vandaag. Wetenschappers geloven dat de warmere periode toen waarschijnlijk veroorzaakt werd door een lichte variatie van de aardbaan ten opzichte van de zon.
Vandaag (cijfers van 14/04/2021, zie @keeling_curve op Twitter of deze website) bevindt zich afgerond 419 ppm CO2 in de atmosfeer, veel hoger dus dan de 278 ppm van voor de industriële revolutie. Keeling voerde zijn metingen uit in het Mauna Lao-observatorium op 3200 meter hoogte. Mauna Lao is een vulkaankegel midden op het grootste eiland van Hawai, en door de hoogte ideaal om metingen van CO2 uit te voeren. Keeling had gemerkt dat het meten van CO2 onderaan in de atmosfeer zinloos was. De niveaus schommelen namelijk voortdurend als gevolg van uitlaatgassen van auto’s, de uitstoot van fabrieken, het effect van plantengroei enzovoort. Door zijn hoogte stak Mano Lao boven deze ruis uit, en kon Keeling aantonen dat de concentratie CO2 op grote hoogte toeneemt en wel in het typische zaagpatroon (het effect van groeiseizoen versus niet-groeiseizoen) dat nu bekend staat als de wereldberoemde ‘Keeling curve’. Charles Keeling stierf in 2005. Hij was een grote meneer voor de klimaatwetenschap, en de curve van CO2-stijging is dan ook naar hem vernoemd (De Keeling-curve).
